Apelacja od wyroku karnego — wszystko, co musisz wiedzieć.

Apelacja od wyroku karnego — wszystko, co musisz wiedzieć.

Jesteś pokrzywdzonym, oskarżonym lub stroną w postępowaniu karnym, w którym zapadł dla Ciebie niekorzystny wyrok? Chcesz to zmienić ? W tym artykule dowiesz się jak, go prawidłowo zaskarżyć.

Środkiem zaskarżenia od  takiego wyroku jest apelacja. Warto pamiętać, że możemy zaskarżyć tylko wyrok naruszający nasze prawa lub interesy. Dodatkowo pamiętaj, że  apelacja od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratora, powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata, radcę prawnego albo radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Co to jest apelacja od wyroku i co musi zawierać ?

Apelacja jest to pismo procesowe, które musimy wnieść do Sądu II instancji (za pośrednictwem Sądu, który wydal  zaskarżone orzeczenie). Na złożenie apelacji mamy 14 dni od dnia doręczenia nam wyroku na piśmie wraz z jego uzasadnieniem.

Ważne!!! Żeby Sąd doręczył nam wyrok wraz z uzasadnieniem, musimy uprzednio, w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku złożyć wniosek o sporządzenie i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem.

W pierwszej kolejności w apelacji musimy określić zakres zaskarżenia, tzn. czy skarżymy cały wyrok, czy tylko jego część (w przypadku, gdy jego część jest dla nas korzystna. Warto dodać, że możemy zaskarżyć również brak określonego rozstrzygnięcia lub samo uzasadnienie orzeczenia.

Dodatkowo musimy dokładnie wskazać zaskarżone rozstrzygnięcie lub ustalenie (tzn. wskazać sąd, który je wydał, jego datę oraz sygn. akt), a także podać, czego się domaga, tj. zawrzeć wniosek o zamianę lub uchylenie zaskarżonego wyroku.

W przypadku, gdy apelację sporządza profesjonalista (adwokat, radca prawny, prokurator), musi ona zawierać  zarzuty oraz ich uzasadnienie.

Zarzuty to nic innego, jak twierdzenia skarżącego o uchybieniach dokonanych przez sąd orzekający w pierwszej instancji W środku odwoławczym można przedstawiać wiele zarzutów. Kolejność ich formułowania jest wyznaczona przez art. 438 kodeksu postępowania karnego. Istotne jest jednak, aby każdy zarzut dotyczył innego uchybienia. Zgodnie ze stanowiskiem Sądów Powszechnych zarzut odwoławczy formułuje się zasadniczo do jednego, konkretnego uchybienia (jedno uchybienie – jeden zarzut).

 Zgodnie art. 438 kodeksu postępowania karnego, orzeczeniu można zarzucić następujące uchybienia:

–  obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu;

–  obrazę przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w pkt 1, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu;

 – obrazę przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia (np. w zakresie oceny dowodów);

– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia;

–  rażącą niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.

          Dodatkowo w apelacji, trzeba uzasadnić powyżej wymienione uchybienia Sądu  I  Instancji, tzn. przekonać Sąd II Instancji, że Sąd, który wydał zaskarżony wyrok, zrobił to wbrew prawu. 

 

Jak napisać apelację od wyroku karnego?

 

Żeby nasza apelacja została rozpoznana przez Sąd, apelacja musi spełniać wymogi formalne, o których w powyższym akapicie. Trzeba pamiętać, że apelację trzeba własnoręcznie podpisać. Dodatkowo całym pismem trzeba wykazać, doszło do szeregu uchybień, które miały wpływ na niekorzystne rozstrzygnięcie i gdyby Sąd I instancji prawidłowo rozpoznał sprawę w granicach mu wyznaczonych przez prawo, tj. bez żadnych uchybień, o których mowa powyżej, to wydałby inne orzeczenie, nienaruszające naszych praw i lub interesów. Warto pamiętać, że w apelacji możemy powoływać nowe fakty lub dowody, jeśli nie można było ich powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.

Warto pamiętać, że są sytuacje, w których Sąd niezależnie od treści naszej apelacji ma obowiązek uchylić zaskarżony wyrok, dzieje się tak, wtedy, gdy:

 – w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania bądź podlegająca wyłączeniu na podstawie art. 40 kodeksu postępowania karnego;

 – sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie;

 – sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego albo sąd szczególny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu powszechnego;

 – sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu;

 – orzeczono karę, środek karny, środek kompensacyjny lub środek zabezpieczający nieznane ustawie;

–  zapadło z naruszeniem zasady większości głosów lub nie zostało podpisane przez którąkolwiek z osób biorących udział w jego wydaniu;

 – zachodzi sprzeczność w treści orzeczenia, uniemożliwiająca jego wykonanie;

 – zostało wydane pomimo to, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone;

 – zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie, określonych w art. 17 § 1 pkt 5, 6 i 8-11 kodeksu postępowania karnego;

 – oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2 (obrona obligatoryjna) oraz art. 80 lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy;

 – sprawę rozpoznano podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa.

Konsekwencje złożenia apelacji

 

 Trzeba podkreślić, że Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono postępowanie.

Co istotne w przypadku skutecznego wniesienia apelacji,  zaskarżony wyrok nie jest prawomocny, tzn. nie można go wykonać. Dopiero rozstrzygnięcie Sądu odwoławczego powoduje, że utrzymany wyrok w mocy, bądź zmieniony staje się prawomocny.

Warto jednak pamiętać, że  napisanie apelacji, która będzie miała szansę powodzenia, wymaga eksperckiej wiedzy w zakresie prawa karnego. Tym samym w przypadku sporządzania apelacji, zalecam skorzystanie z usług profesjonalisty, tj. adwokata lub radcy prawnego. 

 

(źródło: A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Wyd. 10, Warszawa 2023)