Internet stał się przestrzenią, w której swoboda wypowiedzi często graniczy z łamaniem prawa. Jednym z coraz powszechniejszych zjawisk jest hejt – obraźliwe komentarze, groźby czy inne formy agresji słownej skierowane przeciwko konkretnym osobom. W polskim prawie istnieją przepisy, które umożliwiają pociągnięcie do odpowiedzialności karnej autorów takich treści. Kiedy hejt staje się przestępstwem? Jakie są granice prawa i swobody wypowiedzi w internecie?
Czym jest hejt w internecie?
Hejt to ogólne określenie na obraźliwe, agresywne wypowiedzi w internecie, które często mają na celu poniżenie, zastraszenie lub ośmieszenie drugiej osoby. Choć nie wszystkie formy hejtu są karalne, niektóre działania mogą wyczerpywać znamiona przestępstw, takich jak:
- Zniesławienie (art. 212 Kodeksu karnego).
- Zniewaga (art. 216 Kodeksu karnego).
- Groźby karalne (art. 190 Kodeksu karnego).
- Mowa nienawiści (art. 256 i 257 Kodeksu karnego).
Kiedy hejt staje się przestępstwem?
Nie każde obraźliwe czy agresywne słowa będą prowadzić do odpowiedzialności karnej. Aby działanie w sieci zostało uznane za przestępstwo, musi spełniać określone warunki:
- Zniesławienie (art. 212 k.k.):
- Polega na pomówieniu innej osoby o takie zachowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu.
- Przykład: Opublikowanie fałszywych informacji w mediach społecznościowych sugerujących, że dana osoba popełniła przestępstwo.
- Zniewaga (art. 216 k.k.):
- Dotyczy wypowiedzi obraźliwych, które naruszają godność osobistą innej osoby.
- Przykład: Obelgi w komentarzach na forach internetowych.
- Groźby karalne (art. 190 k.k.):
- Polegają na grożeniu popełnieniem przestępstwa na szkodę innej osoby, jeśli groźba ta wzbudza uzasadnioną obawę jej spełnienia.
- Przykład: Wiadomość prywatna w komunikatorze z zapowiedzią wyrządzenia krzywdy fizycznej.
- Mowa nienawiści (art. 256 i 257 k.k.):
- Dotyczy publicznego nawoływania do nienawiści lub obrażania osób z powodu ich przynależności narodowej, etnicznej, rasowej czy wyznaniowej.
- Przykład: Komentarze nawołujące do przemocy wobec grupy społecznej.
Jak udowodnić hejt i dochodzić swoich praw?
Ofiary hejtu w internecie mogą zgłosić sprawę na policję lub do prokuratury. Warto pamiętać, że kluczowym elementem dochodzenia swoich praw jest odpowiednie zabezpieczenie dowodów.
- Jak dokumentować hejt?
- Wykonaj zrzuty ekranu obraźliwych komentarzy, wiadomości lub postów, wraz z datą i godziną ich zamieszczenia.
- Zabezpiecz linki do stron internetowych lub profili, na których opublikowano hejt.
- Zapisz wszelkie dane, które mogą pomóc w identyfikacji sprawcy (np. adresy e-mail, pseudonimy w sieci).
- Co zgłaszać?
- Treści zawierające groźby, zniewagi, pomówienia lub nawoływanie do nienawiści.
- Wnioski o ustalenie tożsamości sprawcy (np. za pomocą adresu IP).
- Gdzie zgłaszać?
- Skargę można złożyć na policji, w prokuraturze lub bezpośrednio do sądu w ramach prywatnego aktu oskarżenia (np. w przypadku zniesławienia lub zniewagi).
Kara za hejt – co grozi sprawcy?
W zależności od kwalifikacji prawnej czynu, sprawca hejtu może ponieść różne konsekwencje:
- Zniesławienie (art. 212 k.k.):
- Grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 1 roku.
- Zniewaga (art. 216 k.k.):
- Grzywna lub kara ograniczenia wolności.
- Groźby karalne (art. 190 k.k.):
- Grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat.
- Mowa nienawiści (art. 256 i 257 k.k.):
- Grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 3 lat.
Hejt a odpowiedzialność cywilna
Poza konsekwencjami karnymi, ofiara hejtu może dochodzić swoich praw także w postępowaniu cywilnym. Możliwe roszczenia to:
- Żądanie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (art. 448 Kodeksu cywilnego).
- Żądanie usunięcia obraźliwych treści lub sprostowania fałszywych informacji.
Podsumowanie
Hejt w internecie, choć powszechny, nie jest bezkarny. Polskie prawo przewiduje konkretne narzędzia do ochrony ofiar przed obraźliwymi treściami i groźbami. Każda osoba, która czuje się pokrzywdzona działaniami hejtera, powinna niezwłocznie zgłosić sprawę odpowiednim organom oraz zabezpieczyć dowody.
Jeśli doświadczasz hejtu w sieci lub chcesz zrozumieć swoje prawa, skontaktuj się z nasza kancelarią, pomożemy ci podjąć odpowiednie kroki prawne.
