Posłużenie się fałszywym dokumentem, a odpowiedzialność karna

Zgodnie kodeksem karnym Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa (fałsz materialny), podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Ponadto w § 2 w/w artykułu kodeks karny penalizuje bezprawne wykorzystanie podpisanego blankietu. Warto zauważyć, że ustawodawca penalizuje również przygotowanie do dokonania fałszu materialnego.

Co istotne zgoda osoby, której podpis na dokumencie został podrobiony, nie wyłącza bezprawności tego czynu. Ta okoliczność może wpłynąć jedynie na wymiar kary. Fałsz materialny dokumentu jest przestępstwem umyślnym, co oznacza, że potencjalny sprawca musi działać z zamiarem użycia dokumentu jako autentycznego.

Sfałszowanie dokumentu

Pod pojęciem fałszu materialnego dokumentu mieszczą się następujące czynności:

Podrobienie dokumentu;
Przerobienie dokumentu;
Użycie przerobionego albo podrobionego dokumentu jako autentycznego.

Podrobienie dokumentu to sporządzenie dokumentu polegające na zachowaniu pozorów, że dokument pochodzi od innej osoby (tak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27.11.2000 r., sygn. akt III KKN 233/98). To oznacza, że sprawca musi nadać dokumentowi pozory, że wynikająca z niego treść pochodzi od danego wystawcy – co nie jest prawdą. Oczywiście Jako podrobienie dokumentu kwalifikowane jest również nakreślenie na dokumencie cudzego podpisu. Tym samym taki dokument będzie kwalifikowany jak podrobiony.

Przerobienie dokumentu, to dokonanie zmian w dokumencie autentycznym przez osobę nieuprawnioną, w tym również dopisaniu dodatkowej treści (tak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27.11.2000 r., sygn. akt III KKN 233/98). Co istotne, zmiany wprowadzone w dokumencie nie muszą być trwałe ani nieusuwalne. Warto wskazać, że nie uważa się za przerobienie dokumentu, nadanie mu innej treści przez osoby, od których ten dokument pochodzi.

Użycie przerobionego albo podrobionego dokumentu jako autentycznego oznacza nic innego jak wykorzystanie go w obrocie prawnym, w funkcji właściwej dla dokumentu autentycznego. Trzeba podkreślić, że czyn ten polega na posłużeniu się w obrocie prawnym falsyfikatem albo przerobioną treścią dokumentu zgodnie z celem, do którego miał służyć dokument autentyczny. Świadomość osoby, wobec której używany jest dokument, co do jego sfałszowania nie ma znaczenia dla realizacji tej czynności sprawczej.

Bezprawne wykorzystanie podpisanego blankietu

W art. 270 § 2 k.k. spenalizowane również zachowanie polegające na wypełnieniu opatrzonego cudzym podpisem blankietu, czyli zamieszczeniu na nim treści nadającej mu cechy dokumentu w rozumieniu. Skutkiem koniecznym do dokonania tego czynu zabronionego jest nadanie blankietowi cech dokumentu, nie zaś spowodowanie szkody w dobrach prawnych osoby podpisanej. Wypełnienie blankietu oczywiście musi działać na szkodę wystawcy, jednak nie jest wymagane rzeczywiste wystąpienie szkody, a wystarczy tylko możliwość jej wystąpienia. Następuje to niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę.

Wolą podpisanego może być to, aby blankiet w ogóle nie był przez sprawcę wypełniany, albo wypełnienie go inną treścią. Sformułowanie „na szkodę” zdaje się wykraczać poza szkodę o charakterze majątkowym i obejmować zagrożenie wszelkich prawnie chronionych interesów osoby podpisanej na blankiecie. Druga czynność sprawcza przestępstwa z art. 270 § 2 k.k. (oprócz wypełnienia blankietu) polega na używaniu dokumentu powstałego w wyniku wypełnienia blankietu opatrzonego cudzym podpisem.

Posłużenie się fałszywą fakturą VAT albo nie odzwierciedlającej faktycznej transakcji handlowej

Zgodnie 270a § 1 k.k. kto, w celu użycia za autentyczną, podrabia lub przerabia fakturę w zakresie okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym lub takiej faktury jako autentycznej używa, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Na pierwszy rzut oka widać, że są to przestępstwo bliźniacze w stosunku do przestępstwa fałszu materialnego opisanego wyżej. Jednakże podrobienie faktury VAT jest zagrożone surowszą karą pozbawienia wolności.

Trzeba podkreślić, że przestępstwo fałszu faktury odnosi się tylko do jej wyodrębnionego zakresu treści. Są to treści w fakturze mające znacznie przy ustalaniu obowiązku podatkowego, czyli takie, które cechują się potencjalną doniosłością z perspektywy ewentualnego wyłudzenia podatkowego.

Co istotne jeśli sprawca dopuszcza się czynu fałszerstwa faktury lub faktur, zawierających kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest większa niż 5.000.000 złotych, albo z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, to wtedy mamy do czynienia ze zbrodnią.

To wiąże się z potencjalnie bardzo surową karą pozbawienia wolności. W tym przypadku zagrożenie ustawowe karą pozbawienia wolności zaczyna się od lat trzech, aż do piętnastu.

Jeśli szukasz pomocy z zakresu prawa karnego we Wrocławiu, skontaktuj się ze mną!

Sfałszowanie dokumentu

Bezprawne wykorzystanie podpisanego blankietu

Posłużenie się fałszywą fakturą VAT albo nie odzwierciedlającej faktycznej transakcji handlowej

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi